Het schrijven van een levensverhaal voor het afscheid van een overledene is geen evidentie. Waar leg je de klemtoon? Wat is er voor de nabestaanden belangrijk om wel of niet te onderstrepen? In het korte tijdsbestek voor zowel het voorbereidend gesprek, het schrijven zelf als de toegemeten tijd tijdens de afscheidsdienst komen zoveel vaardigheden op je af die je ook nog eens moet combineren met empathie, toegankelijkheid, medemenselijkheid en zelfs hier en daar een gevoel voor humor. Een mix aan gevoelens en ervaringen.
Sommige mensen bedelven je met een toevloed aan informatie waardoor je het kaf van het koren moet scheiden, vermits je ook nog met al die praktische zaken rekening dient te houden. Anderen hebben het zo moeilijk dat ze weinig weten te vertellen of aan papier kunnen toevertrouwen. Ze denken onrecht te doen door te vertellen met het risico dingen te vergeten of te veel in de verf te zetten. Uiteraard zijn er dan ook nog de hypergevoelige items: familiekwesties, zelfdodingen, echtscheidingen, diverse doodsoorzaken … Soms wordt er openlijk over verteld, andere momenten voel je de spanning al van bij het begin of wordt het allemaal zo omfloerst beschreven dat je met de nodige ervaring en fingerspitzengefühl de situatie al heel vlug kunt inschatten.
Desalniettemin is de weg er naar toe vaak een rush in de tijd; er is nu eenmaal een beperkt aantal dagen tussen het heengaan en het afscheidsmoment. Toch is het ook heel dankbaar om mensen nabij te zijn op die innigste momenten van diepe gevoelens van verdriet, pijn, soms ook kwaadheid … Het hoort er nu eenmaal allemaal bij.
Maandag en dinsdag laatstleden kwamen tien (u leest het goed: 10!) aanvragen binnen voor het schrijven van een levensverhaal. Rekening houdend met het reeds beschreven tijdsbestek hoef ik u wellicht niet uit te leggen dat een lichte paniek mij overmeesterde. Toegegeven, het was niet de eerste keer dat dit gebeurde. Ook in de coronacrisis hebben we zulke golven meegemaakt en telkens opnieuw geprobeerd om elk afscheid heel waardig en sereen te laten verlopen binnen de op dat moment geldende maatregelen, maar met het oog op een waardig afscheid voor hen die achterbleven.
Er brak dus een serieuze planning en vooral timing aan. Voor wie was wanneer de afscheidsdienst? Wanneer kon materiaal aangeleverd worden om dan uiteindelijk dat mooie afscheid voor te bereiden? Er kwam veel, soms te veel, soms te weinig informatie binnen. Welke insteek gebruik ik voor welk verhaal? Betrof het een overlijden van een jong of minder jong persoon … hoewel leeftijd soms heel relatief is. Hier en daar kon je het spanningsveld binnen de families ervaren. Het maakte allemaal deel uit van de emoties op dat ogenblik.
Gelukkig kan ik rekenen op wat expertise en schrijven lukt me meestal vrij aardig. Toch is er soms de angst dat ook mij die befaamde writersblock zal overkomen. Tot op dit moment bleef ik ervan gespaard, hoewel het ook voor mezelf telkens een uitdaging blijft om elk levensverhaal zo uniek mogelijk te maken, vermits ook elk mensenleven zo uniek en bijzonder is en was.
Het meest aangrijpende was ongetwijfeld de dubbele dienst van een vader en een dochter. Amper enkele dagen na het overlijden van haar vader stierf ook de dochter. Hoe heftig voor de familie kan het worden? Hoe begin je er soms aan … vraag ik me dan ook af?
Verhaal na verhaal mocht ik weer eens meekijken in het leven van zoveel mensen. Zoveel gedachten, gevoelens en emoties … soms een rollercoaster … ook voor mij als schrijver van levensverhalen. Met een bescheiden fierheid … tien unieke mensen … tien unieke verhalen … afgewerkt en op tijd … met een diep respect voor de overledenen en hun geliefden. Hun verhalen blijven nazinderen … verrijken ook mij als mens. Uiteindelijk is het de band van liefde en genegenheid die een blijvende verbondenheid maakt … zelfs over de grenzen van het bestaan heen. Fysiek is er dat eindpunt … verbondenheid vanuit het hart stopt nooit …
Ondertussen staat de teller voor de komende week weeral op vijf … wellicht opnieuw een pittige week tegemoet … met zoveel kansen en mogelijkheden. Ik kan er alleen maar dankbaar om zijn dat het mag en kan … (DJM)